Geneza Dnia Sąsiada
Pierwszy współcześnie odnotowany ruch sąsiedzki, akcentujący znaczenie więzi sąsiedzkich dla dobrego funkcjonowania społeczeństwa, powstał w 1999 roku, gdy organizacja „Paris d’Amins” zainicjowała w 17 dzielnicy Paryża sąsiedzkie święto pod nazwą „Immeubles en fête – la fête des voisins”. Akcja ta bardzo szybko rozprzestrzeniła się na całą stolicę kraju, w następnych latach także na inne miasta we Francji, a następnie Belgię i kolejne kraje. Z tej paryskiej akcji wyrosło najbardziej znane w Europie wydarzenie sąsiedzkie, jakim jest Europejski Dzień Sąsiada organizowany od 2004 roku przez organizację European Federation of Local Solidarity. Już w 2005 roku w akcji wzięło udział ponad 450 europejskich miast w 16 krajach, które zgromadziły ponad 4,5 miliona uczestników. W 2008 roku wydarzenie objęte zostało w Europie patronatem Komisji Europejskiej. Od początku głównym celem ruchu było „wzmocnienie więzi sąsiedzkich i mobilizacja społeczna przeciwko izolacji” oraz przekonanie, że poznanie swoich sąsiadów umożliwia lepsze funkcjonowanie w lokalnej społeczności. Na polskiej wersji strony, można przeczytać statutowe cele Dnia Sąsiada: „Stawmy czoło samotności, zamknięciu, indywidualizmowi panującemu w naszych miastach (…). Plan i cel: wzmocnić więzi sąsiedzkie, solidarność między sąsiadami, rozwinąć gościnność i dynamikę między ludźmi”.
Równocześnie po drugiej stronie globu w Melbourne w Australii w 2003 roku powołany został narodowy dzień, w którym zwróci się szczególną uwagę na swoich sąsiadów, pod nazwą… Dzień Sąsiada. Inspiracją tej inicjatywy było przeciwdziałanie samotności i obojętności sąsiedzkiej, które doprowadziły w tym mieście do tragicznych wydarzeń. Oficjalnie Dzień Sąsiada został zatwierdzony w 2008 roku przez premiera i władze lokalne tego kraju, wspierając rządową strategię współpracy z organizacjami pozarządowymi. Rozmowy na temat rozwoju tego przedsięwzięcia na skalę globalną zostały również zapoczątkowane przez Kofi Annana na forum Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Twórcy ruchu proponują pięć postulatów:
1. wzmocnienie wspólnot lokalnych budując lepsze relacje z ludźmi, którzy nas otaczają
2. stworzenie bezpieczniejszego, zdrowszego i energicznego miasta
3. promocja tolerancji, szacunku i wyrozumiałości
4. przełamanie barier w społeczności
5. ochrona osób starszych, potrzebujących i będących w trudnej sytuacji
Australijski Dzień Sąsiada odbywa się co roku w ostatnią niedzielę marca. Na stronie internetowej tej akcji można pobrać uniwersalny, bezpłatny „pakiet” materiałów promocyjnych dla swojej społeczności oraz zarejestrować inicjatywę. Znajdują się tam również praktyczne wskazówki jak przeprowadzić takie wydarzenie, ale także jak na co dzień ulepszać życie w swoim sąsiedztwie. Lista sąsiedztw biorących udział w Australijskim Dniu Sąsiada w 2012 roku jest bardzo długa i obejmuje wydarzenia takie jak sąsiedzkie grille, imprezy uliczne, wspólne obiady lub lunche, popołudniowe picie herbaty i kawy oraz koncerty. W australijskim ruchu sąsiedzkim szczególny nacisk położony jest na pomoc osobom w trudnych sytuacjach, zwłaszcza starszym. Kraj ten charakteryzuje się bardzo niewielkim zagęszczeniem mieszkańców, dlatego wsparcie między ludźmi i silne więzi wspólnotowe są szczególnie ważne. Dzień sąsiada jest tu nie tylko jednorazowym świętem lokalnym, ale wielką kampanią społeczną podkreślającą potrzebę wrażliwości wobec drugiego człowieka.
W Polsce od 2006 roku Europejski Dzień Sąsiada jest obchodzony między innymi w Łodzi, Poznaniu, Gdańsku, Warszawie, Wrocławiu, Łomży i Katowicach. Wydarzenia w tych miastach są inicjowane zarówno oddolnie (jak np. zainicjowane przez samych mieszkańców w Łomży, Łodzi) jak i odgórnie (organizowane przez rady osiedli lub miejskie ośrodki kultury we Wrocławiu Katowicach i Poznaniu). Nie tworzą one jednak nadal zorganizowanego ruchu, ale są raczej pojedynczymi akcjami, które często nie mają kontynuacji. Widać, że tradycja święta sąsiedzkiego jest ciągle nową ideą, która potrzebuje czasu, aby się przyjąć i zostać zaakceptowana. Wyjątkiem mogą być tu „Gdańskie Dni Sąsiadów”, które z powodzeniem odbywają się nieprzerwanie od 2006 roku i poszerzają ciągle zasięg działania.
Innym przykładem jest wreszcie „Warszawski Dzień Sąsiada”, którzy dzięki pomocy Stowarzyszenia CAL i Q-Ruchu Sąsiedzkiego staje się od 2010 popularnym wydarzeniem w stolicy, obejmującym kilkadziesiąt inicjatyw sąsiedzkich na przełomie maja i czerwca. Niewątpliwym sukcesem w Gdańsku i Warszawie jest fakt, że Dzień Sąsiada staje się powoli świętem rozpoznawalnym w mediach, wspieranym finansowo i zauważanym przez lokalne władze, skupiając zarówno formalne jak i nieformalne inicjatywy mieszkańców.
W 2015 roku Europejski Dzień Sąsiada koordynowany przez organizację European Federation of Local Solidarity zgromadził 30 milionów sąsiadów z 36 krajów na całym świecie. Honorowy patronat nad Europejskim Dniem Sąsiada objął Parlament Europejski.
